(Sốc)
I. Định nghĩa: là sự không cung cấp đủ oxy cho mô, biểu hiện bởi mạch nhanh + HA tụt, chỉ số sốc > 1.
II. Phân loại: có 3 loại:
A. Sốc giảm thể tích.
B. Sốc do liệt mạch (vasoplegic): sốc nhiễm trùng, sốc phản vệ, sốc thần kinh (septic shock, anaphylactic shock, neurogenic shock).
C. Sốc do tim.
III. Nhắc lại slb: Nhu cầu oxy:
VO2 = nhu cầu O2 , khả năng vận chuyển d’O2 , ERO2= áp lực riêng phần O2
VO2 = O2 X ERO2
TO2 = Q X CaO2 avec CaO2: (O2) động mạch.
CaO2 = hb X SaO2 X 1.34 avec 1.34 : khả năng kết hợp oxy của Hb.
(1ghb->1.34 ml d’O2)
O2 = Q X hb X SaO2 X 1.34 ml/mn
*Phân biệt 2 cơ chế:
1. Sốc do ảnh hưởng khối lượng tuần hoàn (Le choc quantitatif):
TO2 par: Q , Hb SaO2 là trường hợp sốc giảm thể tích, sốc do tim và sốc do ngộ độc CO.
2. Sốc do rối loạn phân phối máu (le choc distributif): sốc septic và sốc quá mẫn.
III. Hậu quả lên các cơ quan:
1- Thận:
A. Tụt HA -- > Giảm tưới máu thận -- > Giảm lọc cầu thậnà Renin máu giảm -- > Giảm Natri niệu + tăng Kali máu.
B. Tụt HA -- > tăng ADH -- > Tái hấp thu HO2 -- > độ lọc nước tự do < 0.
Trong trường hợp sốc còn hồi phục, thường chức năng thận sẽ trở lại bình thường, nếu không bn sẽ bị suy thận cấp chức năng (trước thận) -- > xấu hơn sẽ dẫn tới suy thận thực thể (bệnh thận kẽ cấp, néphropathie interstitielle aiguë).
2- Lên phổi:
3- Lên tim và não:
Trong sốc, tim và não được ưu tiên cấp máu. Nếu sốc kéo dài sẽ rối loạn tri giác và rồi loạn mạch vành chức năng.
4- Lên gan:
Giảm lưu lượng máu qua cuống gan -- > làm thay đổi cấu trúc chủ mô (foie de choc) -- > giảm khả năng tổng hợp và khử độc, tăng men gan và tăng bilirubin cùng rối loạn đông máu. Sự thiếu oxy cục bộ và vi ngưng tập tiểu cầu làm hoại tử tb trung tâm.
5- Lên ống tiêu hóa:
Thiếu oxy niêm mạc -- > ruột tím tái -- > dễ tổn thương -- > thủng do loét hoặc stress -- > phát tán nhiều vi trùng và/hoặc độc tố vào máu (sốc nhiễm độc, choc septique).
Khi đã hoại tử ruột thì tình trạng bệnh rất nặng.
6- Lên cầm máu-đông máu:
Tăng độ nhớt máu -- > dễ đông máu nội mạch rải rác (DIC).
Bội nhiễm vi trùng bệnh viện nhất là vi trùng gram (-) -- > xuất huyết.
Nguồn: http://www.medix.free.fr/sim/table-choc.php
Guyton 12th edition (25/08/2013) Phản xạ có điều kiện và không điều kiện (10/07/2011) Thần kinh giao cảm và phó giao cảm, hệ Cholinergic và Adrenergic (10/07/2011) Phản xạ của tiểu não (10/07/2011) Chu kỳ kinh nguyệt (10/07/2011) Các hormone ảnh hưởng lên chuyển hoá muối nước (10/07/2011) Tác dụng và điều hoà bài tiết hormone glucocorticoid (10/07/2011) Tác dụng và điều hoà bài tiết hormone T3 và T4 (10/07/2011) Điều hoà hoạt động lọc cầu thận (10/07/2011) Tái hấp thu canxi, phosphate, magnesium và sự vận chuyển potassium tại ống thận (10/07/2011)