Tỷ suất mới mắc (I) được tính theo công thức sau:

Tử số chỉ là những trường hợp lần đầu tiên mắc bệnh. Đơn vị của tỷ suất mới mắc phải luôn có đơn vị thời gian (số trường hợp trên 10ⁿ và trên năm, tháng, ngày…). Ví dụ, một người mà ta quan tâm được đưa vào nghiên cứu thì 5 năm sau sẽ đóng góp 5 người - năm vào mẫu số. Tỷ lệ tính trên đơn vị người-thời gian thường được sử dụng trong nghiên cứu thuần tập, nhiên cứu các bệnh có thời gian ủ bệnh kéo dài, như các bệnh nghề nghiệp, AIDS, các bệnh mãn tính.

Tỷ lệ mới mắc có ích hơn khi ta quan tâm đến tỷ lệ những người bị ốm trong quần thể trong một khoảng thời gian ngắn, đặc biệt trong quá trình của một vụ dịch (còn gọi là tỷ lệ tấn công). Tỷ lệ tính trên đơn vị người - thời gian có ích khi ta quan tâm đến tốc độ xuất hiện bệnh, giả thiết là tỷ lệ bệnh không biến đổi theo thời gian.

Tỷ lệ mới mắc tích lũy (CI ): là đơn vị đo tần số xuất hiện một sự kiện (ví dụ như những trường hợp mới mắc một loại bệnh) trong một quần thể trong một khoảng thời gian. Công thức tính tỷ lệ mới mắc lũy:

Tỷ lệ mới mắc tích lũy (CI) thường được biểu diễn dưới dạng số trường hợp mới mắc trên 1.000 người. Về mặt thống kê thì CI là xác suất hay nguy cơ mà các cá thể trong quần thể phát triển bệnh trong một khoảng thời gian xác định.

Một số điểm lưu ý:

Tử số của tỷ lệ mới mắc phải phản ánh được những trường hợp mới xuất hiện hoặc mới được chẩn đoán trong một giai đoạn thời gian. Tử số không được bao hàm những trường hợp đã xuất hiện hay đã được chẩn đoán từ trước. Mẫu số là quần thể có nguy cơ. Điều đó có nghĩa là những người trong mẫu số cũng có khả năng bị mắc loại bệnh được nói đến đầu khoảng thời gian đó. Khoảng thời gian quan sát: số mới mắc luôn luôn được xác định trong khoảng thời gian giới hạn. Thời khoảng này thường là 1 năm, nhưng có thể dài ngắn hơn. Đối với bệnh không phổ biến, số mới mắc có thể ghi nhận kéo dài trong nhiều năm. Khi đó, dân số mà chúng ta quan sát có thể thay đổi theo thời gian, và số người có nguy cơ mắc bệnh cũng sẽ thay đổi. Để đơn giản, người ta có thể chọn dân số vào thời điểm giữa khoảng quan sát làm dân số nguy cơ.

Đơn vị đó là một tỷ lệ, bởi vì tất cả những người ở tử số cũng nằm trong mẩu số. Nó là đơn vị đo của xác suất hoặc nguy cơ của bệnh, tức là tỷ lệ người trong quần thể sẽ mắc bệnh trong một khoảng thời gian nhất định. Ngược lại, tỷ lệ mới mắc giống như đơn vị đo vận tốc hay tốc độ được tính bằng dặm/giờ. Nó cho ta thấy tốc độ mắc bệnh nhanh như thế nào và được đo bằng số người/năm.