Nội dung không vẽ lại diện mạo của cuộc cải cách, mà đi sâu vào khía cạnh con- người, thế cuộc, qua những nét sinh họat, tác vụ xoay quanh họ. Do có độ lùi cần thiết, tác giả đã nhận chân những nét bản năng ấu trĩ, kể cả những sai lầm, tội lỗi của những con người cụ thể (mà họ còn chưa ý thức được), ở đội công tác cụ thể, trong bối cảnh nhận thức chung ở các vùng miền, nhất là nông thôn, vùng sâu xa còn nhiều yếu kém. Thậm chí có những chỗ u tối, “sinh họat như gà”. Các quan hệ cũ thì phần nhiều lạc hậu, các quan hệ mới chưa được xác lập rõ, còn những nhá nhem xấu-tốt, địch-ta, các anh đội-gia đình rễ chuỗi, nhiệm vụ-nhận thức, tình cảm-tội lỗi, địa chủ-hay không phải, người-ngợm… Một mảng tranh thời kỳ đầu cải cách khá sinh động, những bỡ ngỡ, sự nghèo khó, sự chất phác, mộc mạc, cả thô ráp, mù tối, lối sống chưa đạt tầm “tiểu nông”, đôi phần hoang dã của con người được thể hiện qua cách dẫn chuyện lôi cuốn.

Trưởng thôn Cối làm tổ trưởng tịch, trưng, mua nhưng lại mù chữ, lúc đội sục sạo đến báo cáo, tôi phải ghi ngóay con số vào sổ tay rồi tôi lại trèo lên thành bể, nói to:

- Địa chủ cường hào gian ác Đòan Văn Thìn có: 5 mẫu ruộng, 1 nhà ngói năm gian, 1 nhà gỗ 3 gian, 1 trâu, 1 nghé, 10 chum, 15 vại, 4 giường, 3 phản, 1 yến gạo, 2 yến thóc, 7 cái nồi năm, nồi tám, nồi mười, mâm đồng 2 chiếc, mâm gỗ 8 chiếc… Tổ tịch, trưng, mua quyết định: tịch thu tòan bộ nhà ngói, nhà gỗ và diện tích ao vườn. Để lại cho nhà nó ở cái bếp đầu bờ rào. Tịch thu tất cả nồi đồng, sanh đồng, mâm đồng, cũi bát đĩa, hương án, đồ thờ. Trưng mua các phản gỗ, bàn tọa, ghế tràng kỷ, ván áo quan. Không mua thóc gạo đương có, không mua quần áo chăn chiếu đương mặc, đương đắp, không mua nồi niêu ang đất, tôn trọng tín ngưỡng.