Niệu đạo nam bắt đầu từ lỗ niệu đạo trong ở cổ bàng quang, đi thẳng xuống dưới xuyên qua tuyến tiền liệt, qua hoành chậu hông, hoành niệu dục, sau đó cong ra trước, lên trên để đi vào hành xốp, chạy trong vật xốp của dương vật và mở ra ngoài qua lỗ niệu đạo ngoài ở đỉnh qui đầu.

II. Phân đoạn và liên quan:

Về phương diện giải phẫu, niệu đạo nam được chia làm 3 đoạn:

- Niệu đạo tiền liệt: là đoạn rộng nhất, giãn nhất của niệu đạo. Từ cổ bàng quang, niệu đạo xuyên qua tuyến tiền liệt từ đáy đến đỉnh, nhưng không chạy theo trục của tuyến mà đi theo một đường hơi cong nhẹ lồi ra sau và hơi lệch về phía trước, nên niệu đạo nằm gần mặt trước hơn mặt sau của tuyến.

Niệu đạo tiền liệt được cấp máu bởi động mạch bàng quang dưới và động mạch trực tràng giữa.

- Niệu đạo màng: là đoạn ngắn nhất, ít giãn nhất và hẹp của niệu đạo. Từ đỉnh tuyến tiền liệt niệu đạo đi xuyên qua hoành niệu dục theo một đường cong nhẹ lõm ra trước tới hành xốp của dương vật, cách 2,5 cm sau dưới khớp mu; và được cơ thắt niệu đạo bao quanh. Khi ra khỏi hoành niệu dục thì thành sau của niệu đạo đi ngay vào vật xốp, nhưng thành trước còn 1 phần ở ngoài vật xốp, đây là chỗ thường bị thủng khi thông niệu đạo bằng ống thông sắt.

Niệu đạo màng được cấp máu bởi động mạch hành dương vật.

- Niệu đạo xốp: là đoạn dài nhất, chạy trong vật xốp của dương vật. Bắt đầu từ dưới màng đáy chậu, tiếp tục niệu đạo màng, niệu đạo xốp hướng cong ra trước tới vị trí ở trước bờ dưới khớp mu khoảng 3 cm, từ đó niệu đạo cong xuống dưới theo phần tự do của dương vật (khi mềm).

Niệu đạo xốp hẹp đều, đường kính khoảng 5 mm (trừ 2 chỗ phình nhẹ).

Lỗ niệu đạo ngoài là chỗ hẹp nhất của niệu đạo, đây là 1 khe đứng dọc, dài khoảng 5 – 6 mm, kẹp giữa 2 mép nhỏ.

Niệu đạo xốp được cấp máu bởi động mạch niệu đạo và một số nhánh của động mạch sâu dương vật và động mạch mu dương vật.

Về phương diện sinh lý, niệu đạo nam được chia làm 2 đoạn:

- Niệu đạo sau: gồm niệu đạo đoạn tiền liệt và niệu đạo đoạn màng.

- Niệu đạo trước: là niệu đạo đoạn xốp.

Về phương diện phẫu thuật, niệu đạo nam được chia làm 2 đoạn:

- Niệu đạo cố định: gồm niệu đạo đoạn tiền liệt, đoạn màng và một phần đoạn xốp tới sau dây chằng treo dương vật.

- Niệu đạo di động: là niệu đạo đoạn xốp từ sau dây chằng treo dương vật đến lỗ niệu đạo ngoài.

III. Kích thước:

Niệu đạo nam dài khoảng 16 – 18 cm. Trong đó:

- Đoạn niệu đạo tiền liệt khoảng 2,5 – 3 cm.

- Đoạn niệu đạo màng dài khoảng 1,2 cm.

- Đoạn niệu đạo xốp khoảng 12 cm hoặc hơn.

Lúc bình thường, niệu đạo chỉ là một khe hẹp cong ra trước ở đoạn tiền liệt, khe ngang ở đoạn màng, khe chữ T ngược ở đoạn xốp, và khe đứng dọc ở qui đầu.

Lúc tiểu, niệu đạo mở thành một ống không đều:

- Có 3 chỗ phình là:

+ Xoang tiền liệt: ở đoạn tiền liệt tuyến.

+ Hố trong hành: nằm đoạn đầu niệu đạo xốp ở hành dương vật.

+ Hố thuyền: nằm ở qui đầu dương vật.

- Có 4 chỗ hẹp là:

+ Đoạn niệu đạo ở cổ bàng quang.

+ Đoạn niệu đạo màng.

+ Đoạn niệu đạo xốp: từ sau đoạn trong hành dương vật.

+ Lỗ niệu đạo ngoài.