The ’America First’ doctrine of Trump has turned into a bigger or stronger America
Phân tích: "Nước Mỹ trước tiên" của Trump có làm nước Mỹ lớn hơn (larger) hay mạnh hơn (stronger)?
Học thuyết America First của Donald Trump không chỉ là một khẩu hiệu mà còn mang hàm ý sâu xa về việc củng cố sức mạnh quốc gia (stronger) hoặc mở rộng lãnh thổ (larger). Dưới đây là phân tích liệu chính sách của Trump có thực sự làm nước Mỹ lớn hơn về diện tích hay mạnh hơn về sức mạnh chính trị, kinh tế, quân sự.
________________________________________
1. Mỹ có thực sự "lớn hơn" về mặt lãnh thổ? (Larger)
Trong lịch sử, Mỹ từng mở rộng lãnh thổ qua việc mua bán đất đai (Louisiana Purchase từ Pháp, Alaska Purchase từ Nga) hoặc sáp nhập lãnh thổ (Hawaii). Trump, với tư duy của một doanh nhân, cũng có những động thái tương tự:
• Mua Greenland (2019):
Trump đề xuất mua lại Greenland từ Đan Mạch với lý do chiến lược (chứa khoáng sản quý hiếm, vị trí chiến lược ở Bắc Cực). Đan Mạch từ chối thẳng thừng, và động thái này bị xem là "không thực tế".
• Sáp nhập Canada?
Không có động thái trực tiếp, nhưng chính sách thương mại cứng rắn với Canada (USMCA thay thế NAFTA) làm dấy lên tranh cãi về việc Mỹ muốn áp đặt ảnh hưởng mạnh hơn lên nền kinh tế Canada.
• Đòi kiểm soát Kênh đào Panama?
Dưới thời Trump, không có động thái chính thức, nhưng tư duy của ông phù hợp với chính sách bá quyền kiểu cũ của Mỹ, khi từng kiểm soát kênh đào này trước năm 1999.
• Chiếm đất Gaza hay mở rộng ảnh hưởng ở Trung Đông?
Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel, hỗ trợ Israel mạnh mẽ trong việc mở rộng các khu định cư. Tuy nhiên, Mỹ không trực tiếp chiếm đất, nhưng ảnh hưởng gia tăng đáng kể.
⏩ Kết luận: Chính quyền Trump không mở rộng lãnh thổ Mỹ theo cách truyền thống (sáp nhập hay mua đất), nhưng ý tưởng của ông cho thấy khuynh hướng "thực dụng đế quốc".
________________________________________
2. Mỹ có mạnh hơn dưới thời Trump? (Stronger)
Mặc dù không mở rộng lãnh thổ, Trump có giúp Mỹ mạnh hơn về quân sự, kinh tế và chính trị không?
a) Về kinh tế
✅ Tăng trưởng mạnh (trước Covid-19)
• GDP tăng trưởng tốt, tỷ lệ thất nghiệp giảm kỷ lục (~3.5% năm 2019).
• Giảm thuế doanh nghiệp, thúc đẩy dòng vốn đầu tư.
❌ Tuy nhiên, có rủi ro dài hạn
• Chiến tranh thương mại với Trung Quốc gây ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng.
• Tăng nợ công do chính sách cắt giảm thuế.
b) Về quân sự
✅ Tăng chi tiêu quốc phòng:
• Ngân sách quốc phòng tăng đáng kể (~740 tỷ USD năm 2020).
• Gây sức ép lên NATO để các nước khác đóng góp nhiều hơn.
❌ Nhưng ảnh hưởng giảm dần:
• Giảm hiện diện quân sự ở Trung Đông, rút quân khỏi Syria.
• Đồng minh không còn tin tưởng vào cam kết lâu dài của Mỹ.
c) Về chính trị và địa chính trị
✅ Làm rung chuyển hệ thống toàn cầu:
• Thoát khỏi các thỏa thuận đa phương như Hiệp định Paris về khí hậu, TPP.
• Đàm phán hòa bình giữa Israel và các nước Ả Rập (Abraham Accords).
❌ Nhưng làm Mỹ mất dần vị thế lãnh đạo toàn cầu:
• Đồng minh EU, Canada xa rời Mỹ.
• Trung Quốc lấp khoảng trống mà Mỹ để lại, đặc biệt ở châu Á và châu Phi.
⏩ Kết luận: Dưới thời Trump, Mỹ có thể mạnh hơn về sức mạnh quân sự, nhưng vị thế toàn cầu lại giảm sút do chính sách "một mình một ngựa".
________________________________________
Tóm lại: Larger hay Stronger?
Larger (mở rộng lãnh thổ) Stronger (củng cố sức mạnh)
Thực tế Không có lãnh thổ nào được mở rộng thực sự. Có sức mạnh quân sự và kinh tế nhưng bị suy yếu về địa chính trị.
Chính sách nổi bật Đề xuất mua Greenland, nhưng thất bại. Tăng chi tiêu quân sự, giảm thuế doanh nghiệp.
Tác động dài hạn Không có thay đổi lãnh thổ thực sự. Mỹ mạnh hơn về quân sự, nhưng mất ảnh hưởng toàn cầu.
👉 Tóm gọn: Trump không làm Mỹ lớn hơn (larger), nhưng có thể nói ông đã làm nước Mỹ "mạnh hơn" (stronger) về sức mạnh quân sự và kinh tế, nhưng đồng thời làm suy yếu ảnh hưởng toàn cầu do chính sách đối ngoại đơn phương.