Ngang thời Ngô Quyền, Lê Đại Hành, Đinh Bộ Lĩnh nước ta. Những ai mê Kim Dung và đọc Võ Lâm ngũ bá thì lại ấn tượng với Lý nam đế (Đoàn Chính Hưng) với trái tim bồ tác và tuyệt chiêu nhất dương chỉ (More2). Cùng thời đó, ở nước ta Lý Công Uẩn cũng xưng vương và dời đô về Thăng long, rồi tới thời Trần. Khi Mông cổ chiếm Đại lý thì nhà Trần phải 3 lần đại chiến Nguyên-Mông. Vậy, chùa chiền cực thịnh ở nước ta khi nào? Thời Lý-Trần? những nơi đẹp nhất chùa được xây. Những nơi lam sơn cùng cốc, chùa cũng được xây. Danh lam thắng cảnh từ đây mà có. Nguyễn Hiến Lê nói, nước ta nơi nào đẹp nhất là nơi nghèo nhất. Không biết ông lấy ý từ đâu, hay lấy tứ từ đâu? (More3). Không biết dạo “Hoành sơn nhất đáy vạn đại dung thân” từ giữ chùa đã có chưa? (More4). Nhưng “Từ thuở mang gươm đi mở cõi, trời Nam thương nhớ đất Thăng Long” (More5) thì tôi nghĩ hẳn đã có từ giữ chùa. Khi đọc “Tiến vi quan, thối vi sư”, tôi nghĩ đến Chu Văn An (More6). Nhưng khi đọc đến Đồng Đức Bốn “Đang trưa ăn mày vào chùa, Sư ra cho một lá bùa rồi đi, Là bùa chẳng biết làm gì, Ăn mày bỏ túi, lại đi ăn mày”. Đến đây, tôi nghĩ “thối vi sư” còn có nghĩa khác quý vị ạ. “Chuột chạy cùng sào thì vào sư phạm”, vậy khi các danh nhân chí sĩ không gặp thời, thì họ giấu mình nơi cửa phật, mượn tiếng kệ lời kinh thay lời thị phi dối trá. Ngô Bảo Châu bắt đầu nói chuyện Phật rồi đó (More7). Một người tình nguyện giữ chùa cho những người khác đi ăn nhậu hẳn phải đạt tới cảnh giới ngộ hoặc cảnh giới không rồi.