Có phải các nhà báo đang làm việc tại các tờ báo đều qua trường lớp báo chí?
Không. Saigon 2003 tỉ lệ người đang làm báo có bằng tốt nghiệp báo chí là 19.7%.
I. Phân loại:
Có 4 loại nhà báo: (4 loại chó: nhớ rằng văn hóa Mỹ xem chó là vật cưng. Ở VN gọi nhà báo là chó thì dễ mếch lòng vì người VN không yêu chó như người Mỹ).
a. Lapdog: chó cưng (ngoan ngoãn làm ra tiền cho chủ báo).
b. Attack dog: chó dữ (làm cho người ta sợ vì nghe lén, chụp lén).
c. Watch dog: chó coi nhà (giám sát chính quyền).
d. Guide dog: chó dẫn đường.
II. Lịch sử báo chí VN:
Trương Vĩnh Ký là nhà báo VN đầu tiên (Gia định báo, số đầu tiên ra ngày 15-4-1865).
III. Nguyên tắc:
Không được gọi đương sự bằng “tên”, “y”, “thị”, “hắn”…Vì “không ai bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi chưa có bản án kết tội của tòa án đã có hiệu lực pháp luật” (Hiến pháp VN 1992).
IV. Báo chí có phải là cơ quan quyền lực?
Báo chí của VN hiện nay là cơ quan ngôn luận của (tức là thuộc về) một tổ chức (đảng, nhà nước hay tổ chức xã hội), nhưng nó có chức năng và nhiệm vụ riêng biệt, không đồng nhất với chức năng và nhiệm vụ của tổ chức ấy. Báo chí không phải là cơ quan quyền lực hay cơ quan quản lý nhà nước. Báo chí là cơ quan thông tin, cơ quan ngôn luận (điều 1, luật báo chí).
V. Nhà báo cần có trái tim?
Trong lời mở đầu cuốn “ngồi tù khám lớn” (1929), Phan văn Hùm viết “người cầm bút phải là một thầy thuốc và cần ưu tiên cho “nghệ thuật vị nhân sinh” (l’art pour la vie) hơn là “nghệ thuật vị nghệ thuật” (l’art pour l’art)”.
VI. Những trò giật gân, câu khách: ở truồng hoặc chơi guitar.
Tại các góc đường ở nhiều thành phố lớn nếu bạn muốn thu hút người xem nhanh nhất, bạn có thể cởi truồng nhảy múa. Người ta sẽ bu lại xem, nhưng sau đó sẽ bỏ đi và …công an sẽ tới. Cách thứ hai, bạn chơi guitar. Người ta cũng tới nếu bạn chơi hay. Người này bỏ đi thì người khác cũng tới.
Tài liệu tham khảo:
1. Nhà báo viết về nghề báo, NXB trẻ, 6/2009.
Giấc mơ Mỹ nay còn đâu (21/09/2013) VN nghèo lại trả nhiều lương, lắm bổng (20/09/2013) chính quyền (31/08/2013) Thuận thiên thừa vận (31/08/2013) Tiếng Việt (26/08/2013) Saigon thời Pháp (21/08/2013) Hiệu trưởng bị cách chức, khai trừ đảng vì ….công văn. (05/08/2013) Lương tối thiểu (04/08/2013) Nghịch lý Ấn độ (14/07/2013) Luật đất đai từ 1953-2013 (11/07/2013)