Võ Thanh Hải, lớp y30
1. Những Nam Giới Được Chỉ Định Bổ Sung Testosteron Khi:
- Suy sinh dục nam: Nồng độ testosteron huyết bình thường 300-1200ng/dl. Được gọi là Suy sinh dục nam khi nồng độ testosteron trong huyết thanh < 300ng/dl. Suy sinh dục nam như: dậy thì muộn( >15 tuổi), vô sinh(có khả năng sinh hoạt tình dục bình thường nhưng không có con), bất lực( không có khả năng sinh hoạt tình dục bình thường).
- Mãn kinh nam: Thuật ngữ “mãn kinh nam” để ám chỉ tình trạng suy giảm testosterone ở nam giới, đây là một quá trình sinh học hoàn toàn tự nhiên. Mặc dù suy giảm, nhưng hàm lượng testosterone vẫn ở trong giới hạn cho phép để giúp đàn ông vẫn có thể duy trì khả năng sinh dục. Tuy nhiên, khoảng 1/5 nam giới độ tuổi 60 trở lên có mức testosterone thấp hơn so với bình thường. sự thiếu hụt này sẽ dẫn đến một loạt bất ổn cho nam giới như mất năng lượng, yếu cơ, giảm chức năng nhận thức, mất ham muốn tình dục, trầm cảm...nên cần phải được bổ sung. Liệu pháp testosterone chỉ có thể thích hợp cho những người bị thiếu hụt testosterone do không sản xuất được testosterone hoặc chỉ sản xuất ở một mức độ vô cùng thấp. Đối với những thanh niên “lưng dài vai rộng”, có mức testosterone bình thường không nên dùng testosterone bổ sung
- Kích thích tăng trưỡng cho bé trai trước dậy thì nhưng cần phải cẩn thận vì làm đầu xương dài đóng sớm.
- Ngoài ra còn dùng với mục đích: tăng tạo hồng cầu do kích thích sản xuất Erythropoietin ở thận và tác động trực tiếp lên tủy xương, tăng cường vận chuyển Aa vào mô nên làm tăng khối lượng cơ bắp, xương khớp.
2. Dạng Bổ Sung Của Testosteron:
- Gồm nhiều dạng như: uống, tiêm chích,cấy dưới da, tọa dược, nhỏ mũi, gel bôi da. Tuy nhiên dùng đường uống và tiêm chích đều hấp thu nhanh nhưng đường uống tác dụng kém vì hầu hết bị chuyển hóa ở gan. Và do hấp thu nhanh nên thuốc cũng nhanh chóng mất tác dụng. Vì vậy những thuốc dưới dạng gel bôi ngoài da được ưu tiên sử dụng hơn.
- Liều dùng là 5g gel (tương ứng 50 mg testosterone) thoa một lần/ngày, gần như là vào cùng một thời điểm, tốt nhất là vào buổi sáng. Bệnh nhân phải tự thoa gel trên phần da sạch, khô và lành mạnh ở vùng vai, cánh tay và/hoặc bụng.
Liều có thể điều chỉnh tùy theo nồng độ của testosteron huyết và đáp ứng của bệnh nhân nhưng không vượt quá 10g gel mỗi ngày. Sự hấp thu testosterone qua da biến đổi trong khoảng từ 7% đến 13% cho một liều dùng.
- Sau khi được hấp thu qua da và bão hòa bể chứa da, testosterone khuyếch tán vào tuần hoàn toàn thân với nồng độ tương đối ổn định trong suốt chu kỳ 24 giờ. Nồng độ testosterone trong huyết thanh tăng từ giờ đầu tiên sau khi bôi thuốc và đạt trạng thái ổn định kể từ ngày thứ 2. Sau đó quan sát thấy sự biến thiên của nồng độ testosterone hàng ngày có biên độ tương tự như biên độ đã được quan sát trong nhịp xuất hiện một lần mỗi ngày của testosterone nội sinh. Do đó, đường qua da tránh được các đỉnh khuyếch tán trong máu xảy ra khi sử dụng đường tiêm.
- Nồng độ testosteron cũng bắt đầu sụt giảm sau khi ngưng thuốc 24 giờ và nồng độ testosterone sẽ trở lại mức căn bản khoảng 72 đến 96 giờ sau liều cuối cùng.
Các chất chuyển hóa chính có hoạt tính chủ yếu của testosterone là dihydrotestosterone và estradiol. Thuốc được đào thải chủ yếu qua nước tiểu(90%) và một ít qua phân dưới dạng các chất chuyển hóa testosterone liên hợp.
3. Một Số Thận Trọng Khi Sử Dụng:Ðối Với Bệnh Nhân:
- Sau khi mở gói, lấy toàn bộ thuốc trong gói ra và bôi ngay trên da. Sau khi thoa gel, để khô vài phút trước khi mặc quần áo. Cần rửa tay với xà phòng và nước sau khi sử dụng gel. Không được thoa gel trên bộ phận sinh dục.
- Sau khi chỗ bôi đã khô, mặc quần áo che phủ chỗ được bôi gel.
- Tắm rửa trước bất kỳ trường hợp nào mà dự kiến là có kiểu tiếp xúc trực tiếp với da có bôi thuốc này.
- Trước khi tiến hành điều trị bằng testosterone, các bệnh nhân lớn tuổi và các bệnh nhân thuộc nhóm nguy cơ (có các yếu tố lâm sàng hoặc gia đình) phải trải qua một cuộc khám cặn kẽ để loại trừ mọi nguy cơ bị ung thư tiền liệt tuyến có từ trước. Ở các bệnh nhân được điều trị bằng testosterone, cần phải theo dõi tiền liệt tuyến cẩn thận và thường xuyên theo các phương pháp đã được khuyến cáo.
Ðối Với Người Không Điều Trị Bằng Testosterone:
- Trường hợp có tiếp xúc với vùng da được bôi gel nhưng chưa được rửa hoặc che phủ bởi quần áo, cần phải rửa ngay vùng da mà có thể bị truyền testosterone càng sớm càng tốt bằng nước và xà phòng.
- Báo cáo về sự xuất hiện các dấu hiệu nam tính hóa như bị mụn hoặc thay đổi hệ thống lông tóc.
- Theo các nghiên cứu về sự hấp thu testosterone được tiến hành với Testosterone, tốt nhất là phải đợi 6 tiếng đồng hồ sau khi bôi gel mới được tắm. Tuy nhiên, nếu thỉnh thoảng bệnh nhân tắm trong khoảng thời gian từ 1 đến 6 tiếng đồng hồ sau khi bôi gel thì không ảnh hưởng đáng kể đến kết quả điều trị.
Quan hệ tình dục bao nhiêu? (03/07/2011) Pistachio Diet Improves Erectile Function Parameters and Serum Lipid Profiles in Patients with ED (10/05/2011) Khả năng sinh sản của đàn ông nằm ở xương (27/02/2011) Nữ hóa tuyến vú (20/12/2010) Đàn ông có mãn kinh? (03/07/2011) Điều trị nội tiết vì nôn nóng có con (22/10/2010) Đau tinh hoàn: bệnh tật hay số mệnh. (10/12/2010)