- Ức chế sản xuất kháng thể.

- Ức chế khả năng di chuyển và tập trung bạch cầu, cản trở thực bào.

- Hạn chế việc giải phóng và phát huy tác dụng của các men tiêu thể.

- Ức chế quá trình tổng hợp Prostaglandin từ các phospholipid màng

Các tác dụng kể trên chỉ nhất thời không kéo dài, không bền vững. Do đó, tác dụng chống viêm của thuốc rất nhanh chóng và rõ ràng, nhưng bệnh cũng tái phát ngay sau ngừng thuốc, không ngăn ngừa sự phá huỷ khớp tiến triển, thuốc có nhiều tác dụng phụ và tai biến, nhất là khi dùng liều cao và kéo dài.

II. Những nguyên tắc sử dụng steroid

- Liều lượng: lấy prednisolone làm chuẩn (prednisolone 20 mg # prednisone 20 mg # methylprednison 16 mg)

+ Liều thấp 5 – 20 mg/24 giờ.

+ Liều trung bình 20 – 30 mg/24 giờ.

+ Liều cao 1 – 2 mg/kg cân nặng/ngày.

- Nên uống 1 lần vào buổi sáng.

+ Có thể uống cách nhật với liều cao hơn.

+ Tiêm bắp 28 ngày một lần (loại tan chậm)

- Dùng liều cao từ 5 – 7 ngày rồi giảm dần liều mỗi ngày từ 1 – 5 mg. Duy trì với liều 5 mg ít gây tai biến.

- Không bao giờ nên cắt thuốc đột ngột khi đang dùng liều cao và trung bình, phải giảm liều dần rồi ngưng.

- Theo dõi chặt chẽ trong khi dùng thuốc vì có nhiều tai biến.

III. Chỉ định

- Viêm khớp mãn sau khi đã sử dụng các thuốc khác mà không có tác dụng.

- Một số bệnh cụ thể như: thấp khớp cấp có xu thế viêm tim.

- Các bệnh tạo keo.

Có 2 đường sử dụng: đường toàn thân (uống, tiêm) và đường tại chỗ.

IV. Chống chỉ định

- Loét dạ dày – tá tràng.

- Loãng xương.

- Bệnh cơ do corticoid.

- Rối loạn tâm thần.

- Các bệnh truyền nhiễm.

- Tăng nhãn áp.

- Khối máu đông, tắc mạch tái phát.

- 8 tuần trước và 2 tuần sau khi gây miễn dịch.

V. Những tác dụng phụ khi dùng Steroid:

1. Tác dụng phụ do dùng liều cao kéo dài:

- Hội chứng Cushing do thuốc.

- Tăng natri máu: giữ nước, phù, tăng trọng lượng cơ thể, tăng huyết áp.

- Giảm kali máu.

- Đái tháo đường, đường huyết ở BN đái tháo đường khó kiểm soát hơn.

- Tăng nguy cơ nhiễm trùng.

- Chậm lành vết thương.

- Da mỏng, vết nứt da, mụn trứng cá.

- Loét dạ dày, nguy cơ loét gia tăng khi dùng kết hợp với kháng viêm non-steroid.

- Tăng thoái biến đạm dẫn đến teo cơ.

- Glucocorticoid tăng ly giải mô mỡ, tăng lắng đọng mở ở phần thân, mặt cổ, bụng.

- Bệnh cơ do glucocorticoid (hiếm gặp): yếu cơ sau khi bắt đầu điều trị bằng corticoid liều cao. Dùng corticoid lâu dài thường có yếu cơ tứ chi.

- Loãng xương, hoại tử xương không nhiễm trùng.

- Chậm phát triển ở trẻ em, rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ.

- Đục thuỷ tinh thể, tăng nhãn áp.

- Tăng đông máu.

- Rối loạn tâm thần: khó ngủ, kích động, cảm xúc không ổn định.

2. Tác dụng phụ sau ngưng thuốc:

- Suy thượng thận cấp.

- Suy thượng thận tiềm tàng, bệnh sẽ nặng lên khi có stress như chấn thương, phẫu thuật, nhiễm trùng…

- Làm nặng thêm bệnh chính.

- Hội chứng ngưng corticoid gồm: sốt, đau cơ, đau khớp, mệt mỏi.

Một số chống chỉ định chỉ có tính tương đối (phải cân nhắc kỹ mối quan hệ giữa nguy cơ và hiệu quả).

Trong những trường hợp cần thiết cho BN như sốc phản vệ, hen phế quản nặng thì không có chống chỉ định vì corticoid chỉ dùng trong thời gian ngắn.

Ở BN lao phổi đã ổn định khi dùng corticoid kéo dài nên dự phòng tái phát bằng INH.

Khi chuẩn bị dùng corticoid kéo dài trên 6 tháng nên cho calci và vitamin D để dự phòng loãng xương.