Myocardial ischemia và Myocardial infarction khi nào là Apoptosis khi nào là Necrosis

[Phucle.CTUMP]

Myocardial ischemia và Myocardial infarction khi nào là Apoptosis khi nào là Necrosis?

Apoptosis: là sự chết có chương trình của tế bào. 
   Apo-: rời ra
   -ptosis: rụng xuống
Necrosis: hoại tử
A) Apoptosis – Pathogenesis
   -Thiếu O₂ nhẹ, hoặc thiếu máu kéo dài.
   -Giảm O2, giảm ATP, nhưng không vỡ màng tế bào.
   -Kích hoạt caspase → DNA bị cắt nhỏ → Tế bào co lại → Bị đại thực bào “ăn” sạch → Không gây viêm.
B) Necrosis – Pathogenesis
   -Thiếu O₂ nghiêm trọng, độc chất, chấn thương.
   -Mất ATP, bơm ion ngừng → Tế bào phù → Vỡ màng.
   -Men tiêu bào thoát ra → Phá hủy mô xung quanh → Gây viêm rõ rệt → Tế bào chết do tổn thương nặng, mất kiểm soát.

Myocardial Ischemia & Infarction: Apoptosis hay Necrosis?
1. Chronic Myocardial Ischemia (Thiếu máu cơ tim mạn)
   -Thiếu máu kéo dài, mức độ nhẹ–trung bình.
   - Tế bào tự chết theo chương trình → Apoptosis (Không đủ nặng để vỡ màng tế bào).
2. Acute Myocardial Ischemia (Thiếu máu cơ tim cấp)
a. Tắc một phần
   -Vẫn còn dòng máu → Chủ yếu: Apoptosis.
   -Nếu kéo dài → vài điểm Necrosis nhỏ.
b. Tắc hoàn toàn
   -Mất O₂ đột ngột → Ban đầu là Apoptosis. 
   -Kéo dài thì Necrosis xảy ra.
3. Myocardial Infarction (MI) (nhồi máu cơ tim)
   0–20 phút: Thiếu máu nhưng còn hồi phục → Apoptosis là chính.
   ≥20–30 phút trở đi: Tổn thương không hồi phục → Coagulative necrosis.
   Vài giờ – vài ngày: Necrosis lan rộng.
   Sau 1–2 tuần: Tạo sẹo, không còn apoptosis/necrosis mới.

Gợi ý hình dưới đây: Q hoại tử, T thiếu máu, ST tổn thương800 × 605