Phân biệt Pain với Colic, Tenderness, Spasm, Cramp

[Phucle.CTUMP]

PAIN? PHÂN BIỆT PAIN VỚI COLIC, TENDERNESS, SPASM, CRAMP.

ĐỪNG NHẦM LẪN 5 KIỂU “ĐAU” HAY GẶP!
Cơ thể truyền tín hiệu đau về não qua hai loại sợi thần kinh:
   - Aδ (nhanh): đau nhói, sắc, xác định được vị trí.
   - C (chậm): đau âm ỉ, lan tỏa, kéo dài.

1) PAIN – Đau do tổn thương mô
   - Xảy ra khi mô thực sự bị hủy hoại.
   - Kết hợp cả hai đường Aδ và C → vừa nhói vừa âm ỉ.
   - Gặp trong: đứt tay, bỏng, gãy xương.
→ Đây là tín hiệu báo động, cần xử trí ngay.
 
2) COLIC – Đau quặn từng cơn
   - Đau dữ dội theo từng đợt, giữa các đợt hoàn toàn hết đau.
   - Liên quan đến co bóp cơ trơn, chủ yếu truyền qua sợi C.
   - Gặp trong: sỏi thận, sỏi mật, đau quặn trước viêm ruột thừa vỡ.
 
3) TENDERNESS – Đau khi ấn
   - Bình thường không đau, chỉ đau khi chạm vào.
   - Do vùng viêm khiến ngưỡng đau hạ, sợi Aδ dễ bị kích hoạt.
   - Ví dụ: ấn đau hố chậu phải trong viêm ruột thừa, ấn cơ đau khi viêm cơ.
 
4) SPASM – Co thắt cơ
   - Cảm giác căng cứng, nặng tức, khó giãn.
   - Do cơ trơn hoặc cơ vân co kéo dài, kích thích sợi C.
   - Ví dụ: co thắt dạ dày, co cơ lưng do thoát vị đĩa đệm.
 
5) CRAMP – Chuột rút
   - Co cơ vân đột ngột, đau dữ dội trong vài giây đến vài phút.
   - Thường do rối loạn điện giải (thiếu magie, mất nước...).
   - Ví dụ: chuột rút khi bơi, chạy hoặc khi mang thai.

Đau đẻ thuộc loại nào?
Labor pain = spasm của cơ trơn tử cung, vì:
   - Tử cung là cơ trơn → pain xuất phát từ co thắt cơ trơn.
   - Cơn co tử cung là hoạt động sinh lý, không giống colic bất thường.
   - Mỗi đợt co mạnh gây đau theo chu kỳ → bản chất spasm.
   - Dẫn truyền chủ yếu qua sợi C → đau sâu, lan tỏa.

Ngoài ra trên lâm sàng người ta còn phân loại đau theo nguyên nhân - cơ chế thành 6 loại như hình dưới đây: