Y Cần Thơ- Powered by TheKyOnline.vn
Văn hóa đạo đức

Văn hóa đạo đức phải là nổ lực của từng người. Nó đặc biệt quan trọng đối với những người mong muốn tham gia vào tầng lớp ưu tú lãnh đạo quốc gia. Đối với tầng lớp ưu tú này, nó là điều kiện cần thiết, không có nó thì dẫu thông minh sáng láng đến mấy, học vấn uyên thâm đến mấy, tài năng cao siêu đến mấy cũng trở thành vô dụng trong một xã hội quen nhìn nhận con người theo cách hành xử cá nhân và giá trị đạo đức.

Người hoàn thiện được chính mình thì có thể điều khiển được gia đình mình (tề gia). Cá nhân là quan trọng, nhưng không là tất cả. Một cuộc sống ích kỷ chỉ nhằm thỏa mãn riêng cá nhân mình là điều một người nước Nam được đào tạo trong nền luân lý Khổng giáo chặt chẽ không thể quan niệm được. Mọi người lương thiện đều phải lập một gia đình, tạo nên một nhà nước nhỏ mà anh ta là người chủ. Nhà nước đó, anh ta phải cai trị nó trong hòa bình và hòa hợp theo cùng những nguyên lý nhân văn và công bằng, cẩn trọng, và lễ độ, vốn là nền tảng hành xử của anh ta với tư cách cá nhân. Chính trong gia đình, người ta học cách ứng xử xã hội và cả công cộng; còn hơn thế nữa: gia đình chính là hình ảnh thu nhỏ của xã hội. Khi giữ được nền nếp và hòa hợp trong gia đình, bằng cách đó người ta học điều khiển công việc của xã hội và nhà nước về sau.

Đấy là điều chờ đợi những con người có học và có năng khiếu mà các lần đỗ đạt trong những kỳ thi liên tiếp đặc biệt đưa vào các chức vụ công. Họ hơn những người khác về tài năng và những năng lực cần có để hoàn thành các chức vụ ấy, nhưng cũng như những người kia, họ phải có những phẩm chất đạo đức làm nên con người lương thiện và người chủ gia đình tốt. Họ phải có một lối hành xử riêng tư không chê vào đâu được và biết cách điều khiển gia đình, đầy nhân hâu và uy quyền.

Dù họ có những năng khiếu đặc biệt nhất, cả thiên tài trong công việc, mà hành xử cá nhân và đời sống gia đình họ có vấn đề, thì họ chẳng còn chút uy quyền đạo đức nào để được đồng bào mình kính trọng và tin cậy. Ngay cả khi do tham vọng và hoàn cảnh họ chiếm được quyền lực và nhất thời áp đặt được quyền uy tuyệt đối lên nhân dân, thì quyền uy ấy cũng chỉ bấp bênh, và sớm muộn họ cũng sẽ sụp đổ vì không được nhân dân ủng hộ. Vậy nên, những người muốn tham gia một cách chắc chắn vào tầng lớp ưu tú lãnh đạo và mong điều khiển việc công (trị quốc) trước hết phải thỏa mãn được 2 điều kiện đầu tiên là đúng đắn trong hành xử cá nhân và quản lý tốt công việc gia đình.

Xem thêm:

Mối quan hệ giữa Văn hoá và đạo đức - chungta.com.

Phạm Quỳnh
Đăng bởi: ycantho - Ngày đăng: 01/11/2010